Glaujo
Iris pseudacorus
Iridaceae
Àutri noum : Glaujòu-jaune, Tèsto-d'ase, Coutello-de-valat, Coutelas, Espaso.
Noms en français : Iris des marais, Iris jaune.
Descripcioun :La glaujo "es uno grando planto que sort à bèlli mato au ribeirés dis aigo, emé de lòngui fueio en formo de coutello e de bèlli flour jauno requinquihado en l'èr coume d'alabardo d'or" F. Mistral in Memòri e Raconte, 1906.
Usanço :Se fasié de cataplasme emé lou rizoume pèr sougna lis agacin (principe di signaturo). Mescla emé de la limaio de ferre dounavo peréu uno encro negro de qualita. F. Mistral ramento que "Flourdalis vèn de flour d'iris, car es un iris la glaujo, e l'azur dóu blasoun represènto bèn l'aigo ounte la glaujo crèis, Ibid. Aro se n'en servèn pèr depoulua l'aigo.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5,5 à 6,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Iris pseudacorus L., 1753
Brùsti
Eleusine indica
Poaceae Graminaceae
Nom en français : Éleusine d'Inde.
Descripcioun :La brùsti es un grame fourestié que trachis sus li trepadou e li caladat de vilo. Es uno planto pulèu rebaladisso au nostre, mai que se pòu dreissa. Se recounèis à sis enflourejado en espigo plato que porto dos renguièro d'espigueto (fotò).
Usanço :La planto èi manjadisso. En Indo, se manjon li racino cruso e li jóuini planto. Lou gran èi tambèn manjadis (es esta manja di tèms de carestié). Èi peréu couneigudo pèr èstre uno planto vertuouso contro forço malautié : èi diuretico, vermifujo, sudorifico, febrifujo... Lis estùdi d'aro mostron d'interessanto prouprieta anti-óussidanto, anti-inflamativo, anti-diabetico e anti-cancerogèno.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Eleusine
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 3 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à óutobre
Liò : Trepadou
- Escoumbre e proche dis oustau
- Paret
- Caladat
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Eleusine indica (L.) Gaertn., 1788